nov 24

Natura 2000, Europese verplichtingen en Nederlandse ‘koppen

Samenvatting

Het rapport geeft een overzicht van een deel van de Habitatrichtlijngegevens die door Nederland aan de Europese Commissie zijn aangeleverd en vergelijkt deze met gegevens die zijn gepubliceerd in Ontwerp- en Aanwijzingsbesluiten. Het heeft betrekking op 142 habitatrichtlijngebieden en 9 vogelrichtlijngebieden. Voor een tweetal aspecten, de juridische status en de mate van instandhouding verschaft het rapport inzicht in de verplichtingen als gevolg van de aanmelding van de gebieden en de Nederlandse uitwerking van de doelstellingen. De verschillen met de Europese verplichtingen zijn zeer groot en worden zowel veroorzaakt door een onjuiste toepassing van de voorschriften uit de richtlijn als door het beleid van landelijke doelstellingen. Daardoor is sprake van onze nationale koppen.

Voor slechts 31% van de in de Ontwerp- en Aanwijzingsbesluiten gepubliceerde doelstellingen is eventueel een “passende beoordeling” relevant. Voor meer dan 40% van de doelstellingen gelden richtlijnmaatregelen zonder dat daarbij toepassing van de “passende beoordeling” is vereist. Deze bieden ruime mogelijkheden tot afwegingen ten opzichte van sociaal-economische factoren. Ruim 28% van de doelstellingen bestaan uit nationale toevoegingen buiten het kader van de Habitatrichtlijn en richtlijnmaatregelen behoren daarop niet te worden toegepast.

Echter, Nederland brengt alle in de Ontwerp- en Aanwijzingsbesluiten gepubliceerde doelstellingen onder het zwaarste regime van de richtlijn (nationale kop met verstrekkende gevolgen). Dit regime behoort slechts toegepast te worden op de habitattypen en soorten welke de aanleiding zijn geweest voor de selectie van de gebieden (31% van het totaal). Gevolg hiervan is onder meer dat bij vergunningverlening en het opstellen van beheerplannen (NB geen van beide zijn richtlijnverplichtingen, maar nationale koppen) grote en onnodige maatschappelijke problemen ontstaan.

Volgens de door Nederland aan de Europese Commissie verstrekte gegevens verkeerde 87% van de habitats en soorten bij aanmelding in een gunstige staat van instandhouding en was de ecologische waardering voor 13% matig tot slecht. Uitsluitend voor deze laatste categorie bestaat een dwingende verplichting tot kwaliteitsverbetering. In strijd met de Habitatrichtlijn gaat Nederland bij het vaststellen van de instandhoudings- doelstellingen niet uit van de “nulmeting” per gebied op het moment van aanmelden, maar van theoretisch bepaalde landelijke doelen. Zodoende kan het gebeuren dat in een gebied waar een bepaald habitattype of soort in een gunstige staat van instandhouding verkeert en geen maatregelen noodzakelijk zijn, kwaliteitsverbetering en/of uitbreiding van oppervlak wordt opgelegd door het Ontwerp- of Aanwijzingsbesluit.

In conclusie wordt gesteld dat met de Ontwerp- en Aanwijzingsbesluiten en het daaraan gekoppelde beleid de Nederlandse overheid de grenzen van het betamelijke overschrijdt.

Iquatro

bijlage: Rapport “Natura2000 – Europese verplichtingen en Nederlandse koppen”

Posted in IQuatro Publicatie | Leave a comment
jan 20

Niet Europa, maar eigen natuurwet beklemt economie

bron: AGD.nl

Niet Natura 2000 en de Europese natuurwetgeving, maar onze eigen Natuurbeschermingswet vormt een groot risico voor Nederlandse natuur en economie. Dat schrijft Nico Gerrits van instituut IQuatro in een open brief aan premier Balkenende.

Geachte heer Balkenende,

U heeft terecht geklaagd over de problemen die ’natuurbescherming’ in Nederland veroorzaakt. Maar helaas aan het verkeerde adres én over de verkeerde wetgeving. Het antwoord van de heer Barroso verrast ondergetekende niet, want ook naar zijn mening is er niets mis met de Europese natuurwetgeving. Niet Natura 2000 maar onze eigen Natuurbeschermingswet (NB-wet) vormt een groot risico voor Nederlandse natuur en economie.

Richtlijnen dienen te worden omgezet in nationale wetgeving en speciaal met betrekking tot de Vogel- en Habitatrichtlijnen is bij die omzetting grote nauwkeurigheid een vereiste vanwege de gedetailleerde regels en voorschriften die deze richtlijnen bevatten. De uitspraken hierover van het Europese Hof van Justitie laten hieromtrent geen twijfel bestaan.

Langetermijnperspectief
Het centrale uitgangspunt van beide richtlijnen is dat alles in en om de geselecteerde gebieden is toegestaan tenzij (retrospectief) op basis van monitoringsonderzoek danwel (pro-actief) door middel van toetsing van voorgenomen plannen of projecten duidelijk wordt dat een gunstig langetermijnperspectief van de te beschermen habitattypen en habitats van soorten, zoals die zijn vastgelegd middels een Beschikking van de Europese Commissie in 2004, in gevaar komt.

De richtlijnen voorzien hiermee in een zeer specifieke uitwerking van het ’voorzorgsbeginsel’. Helaas moeten worden geconstateerd dat de omzetting van de onderhavige artikelen uit de Habitatrichtlijn in de Natuurbeschermingswet (NB-wet) op dit punt ernstig in gebreke blijft, waardoor een adequate bescherming van onze biodiversiteit niet is gegarandeerd.

NB-wet
Echter, het meest fundamentele probleem is dat het uitgangspunt van de NB-wet volledig tegengesteld is aan dat van de richtlijnen. Terwijl de richtlijnen om – indien noodzakelijk – proportionele maatregelen vragen stelt de NB-wet simpelweg dat alles verboden is tenzij een vergunning is verleend.

De NB-wet richt zich volledig op het beperken van ‘menselijke activiteiten’ als beschermingsmethode en verliest daarmee het doel en de proportionaliteit die een kernpunt van de richtlijnen zijn. Subsidiair wordt ook nog eens de bewijslast doorgeschoven naar individuele burgers.

Daarnaast maakt de vergelijking tussen de richtlijnen en de NB-wet duidelijk dat in feite geen sprake is van implementatie en dat met name die artikelen ontbreken die voor rechtzekerheid en rechtsbescherming van burgers zouden moeten dienen. Een correcte uitvoering van de richtlijnen is binnen het kader van de NB-wet niet mogelijk.

Beheerplannen
Het uitvoeringstraject van van Natura 2000 kenmerkt zich momenteel vooral door het opstellen van beheerplannen. Deze zijn onder de richtlijnen een mogelijkheid en geen verplichting; de richtlijn vraagt – indien aangetoond en noodzakelijk – om passende maatregelen.

In de praktijk blijkt dat (soms tientallen) vertegenwoordigers van allerhande belangenorganisaties hun ‘wensnatuur’ proberen te verwezenlijken op gronden waarvan in veel gevallen de gebruikers en eigenaren zelfs niet voor participatie aan het overleg zijn uitgenodigd. Over welke maatschappelijke betrokkenheid en draagvlak gaat het hier nog? Zeker sinds duidelijk is geworden dat ook de Aanwijzingsbesluiten van de Natura 2000-gebieden zijn voorzien van doelstellingen die buiten het kader van de richtlijn vallen.

Schrap omzetting richtlijnen
Geachte heer Balkenende, als het u werkelijk ernst is een einde te maken aan onzekerheid, onduidelijkheid en overbodige regelgeving die het sociaal-economische leven beklemt, schrap dan de omzetting van de richtlijnen in de NB-wet en de NB-wet-paragrafen van de Crisis- en herstelwet. Laat uw ambtenaren gewoon de Habitatrichtlijn overschrijven. Vul vervolgens het uitvoeringstraject in met proportionele beleidsmaatregelen in plaats van ammoniak-fetisjisme.

Samen met u zal Nederland versteld staan: bestaand gebruik zal ophouden een permanente bron van onzekerheid en onduidelijkheid te zijn en eindeloze juridische procedures zullen tot het verleden gaan behoren. En erkan een begin gemaakt worden met een werkelijk adequate bescherming van onze biodiversiteit zonder dat ’alles’ op slot gaat. Met draagvlak dus.

Nico Gerrits, secretaris-penningmeester stichting IQuatro, instituut voor Europese natuur- en milieuwetgeving, Dwingeloo

Posted in In het Nieuws | Leave a comment
jan 19

Nederland maakt het zich moeilijk met 162 Natura 2000-gebieden

bron: profnews.nl

Nederland beschikt over 162 zowel grote als zeer kleine Natura 2000-gebieden, en maakt het zichzelf door dat grote aantal moeilijk. Ger Jacobs, lid van de Tweede Kamer (CDA), acht de tijd rijp voor een grondige herziening van het Nederlandse beleid. Het aantal Natura-gebieden moet worden verlaagd. Onlangs heeft minister Verburg (Landbouw) 18 gebieden definitief aangewezen als Natura-gebied. Jacobs wil dat het besluit direct wordt teruggedraaid.

Premier Balkenende erkent dat Natura 2000 vastloopt. Vorig jaar schreef hij een brief naar de voorzitter van de Europese Commissie. Hij bepleitte dat Natura 2000 eenzijdig is gericht op ecologische waarden, en dat brengt het voortbestaan van ondernemers in gevaar. Ook is de premier van mening dat Natura 2000 schade toebrengt aan de balans tussen economie en natuur. Voorzitter Jean-Manuel Barrosso liet in zijn brief weten dat in Nederland geen voorbeeld is te vinden, waarbij economische ontwikkelingen worden belemmerd door EU-richtlijnen.

IQuatro, het Instituut voor Europese natuur- en milieuwetgeving, vindt het onverstandig dat het kabinet Europese richtlijnen vertaalt in de Natuurbeschermingswet. IQuatro adviseert de ambtenaren van Balkenende om de Habitatrichtlijn over te nemen.

Posted in In het Nieuws | Leave a comment
jan 15

IQuatro: natuurbeschermingswet spil

bron: nieuweoogst.nu

Minister-president Jan Peter Balkenende klaagde terecht over de problemen die ‘natuurbescherming’ in Nederland veroorzaakt. Maar helaas aan het verkeerde adres én over de verkeerde wetgeving, meldt IQuatro.

Het Instituut voor Europese Natuur- en Milieuwetgeving schrijft dit in een open brief aan Balkenende. Het antwoord van Barroso verraste secretaris-penningmeester Gerrits niet. Volgens hem is er niets mis met de Europese natuurwetgeving. ‘Niet Natura 2000, maar onze eigen Natuurbeschermingswet (Nbwet) vormt een groot risico voor de Nederlandse natuur en economie.’

De stichting roept Balkenende op de omzetting van de richtlijnen in de Nbwet en de Nbwet-paragrafen van de Crisis- en herstelwet te schrappen. ‘Laat uw ambtenaren gewoon de Habitatrichtlijn overschrijven. Vul vervolgens het uitvoeringstraject in met proportionele beleidsmaatregelen in plaats van ammoniak-fetisjisme.’

Bron van onzekerheid
Door deze stap is bestaand gebruik geen permanente bron van onzekerheid en onduidelijkheid meer. ‘Eindeloze juridische procedures behoren zo tot het verleden. Er kan tevens een begin gemaakt worden met een werkelijk adequate bescherming van onze biodiversiteit zonder dat ‘alles’ op slot gaat. Met draagvlak dus.’

bijlage: Open brief aan de Minister President

Posted in In het Nieuws | Leave a comment